به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران خراسان رضوی، قنات قصبه بنایی تاریخی، گردشگری و مفید برای کشاورزی است که در سال ۱۳۷۹ توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره ۲۹۶۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

قنات قصبهی گناباد که از شاهکارهای آبی جهان است از دو رشتهی اصلی و شش شاخهی فرعی تشکیل شده‌است و مادرچاه آن در دامنهی شمالی سیاه کوه و مظهر کنونی قنات در جنوب محلهی معروف به قصبهی شهر (کوی شرقی) قرار دارد.

طول این قنات بیش از ۳۳ کیلومتر است و عمق مادرچاه اصلی در انتهای رشتهی «دولاب نو» با توجه به شیب زمین حدود ۳۰۰ متر و میزان آبدهی آن بیش از ۱۳۰ لیتر در ثانیه‌است. ناصر خسرو عمق چاه قنات را ۷۰۰ گز و طول آن را ۴ فرسنگ ذکر کرده‌است. رشتهی اصلی قصبه که ۱۳۱ هزار و ۳۵ متر طول دارد، در امتداد درهی پرآب خانیک حفر شده‌است.

درحال حاضر میزان آبدهی این قنات 150 لیتردر ثانیه است.این پدیده می تواند با ارائه طرح مناسب به مکان توریستی بسیار جذاب ودیدنی تبدیل شود.

قطعه سفال‌های پراکنده در اطراف دهانهی چاه‌های این رشته حاکی از این است که رشتهی قصبه واقع در کانال اولیهی اصلی قنات بوده که در زمان هخامنشیان حفر شده و به دنبال آن رشته‌های دیگر قنات در مواقع خشکسالی حفر شده‌است. اما ریزش پی در پی قنات، پیشینیان را به یافتن راه چاره‌ای ترغیب کرد که طی آن در فاصله ۶۸۳ متری، قنات را به دو شاخه تقسیم کنند تا در صورت ریزش و بسته شدن یکی از کانال‌ها، آب از دیگری خارج شده و در داخل انباشته نشود.

قنات قصبهی شهر گناباد به لحاظ موقعیت و قدمت آن یکی از بهترین مکان‌های گردشگری این شهر محسوب می‌شود و هر ساله گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند